\: vim:syntax=tex
\: $Id: gpg_5_min.azm 1598 2008-12-03 06:40:50Z joostvb $
\: this is a faq in zoem format.  see http://micans.org/zoem/ and faq_zmm(7)

\import{pud/man.zmm}
\import{pud/faq.zmm}

\: \setx{"man::year"}{\zinsert{@top_srcdir@/stamp.year}}
\setx{year}{\zinsert{stamp.year}}
\setx{month}{\zinsert{stamp.month}}
\setx{day}{\zinsert{stamp.day}}
\setx{tag}{\zinsert{VERSION}}
\setx{revision}{\zinsert{VERSION}}

\setx{year}{\tr{{delete}{[:space:]}}{\year}}
\setx{month}{\tr{{delete}{[:space:]}}{\month}}
\setx{day}{\tr{{delete}{[:space:]}}{\day}}
\setx{tag}{\tr{{delete}{[:space:]}}{\tag}}


\: \setx{year}{
\:   \inspect{posix}{^.Date: ([0-9]{4})..+$}{_#1{\1}}{$Date: 2008-12-03 07:40:50 +0100 (wo, 03 dec 2008) $}
\: }
\: \inspect{posix, dotall, discard-nmp}{^.Date: (~bw{4})}{_#1{\1}}{$Date: 2008-12-03 07:40:50 +0100 (wo, 03 dec 2008) $}
\: \inspect{posix, dotall, discard-nmp}{^.Date: ~bw{4}/(~bw{2})}{_#1{\1}}{$Date: 2008-12-03 07:40:50 +0100 (wo, 03 dec 2008) $}
\: \setx{month}{
\:   \inspect{posix}{^.Date: [0-9]{4}-([0-9]{2})..+$}{_#1{\1}}{$Date: 2008-12-03 07:40:50 +0100 (wo, 03 dec 2008) $}
\: }
\: \setx{day}{
\:   \inspect{posix}{^.Date: [0-9]{4}-[0-9]{2}-([0-9]{2})..+$}{_#1{\1}}{$Date: 2008-12-03 07:40:50 +0100 (wo, 03 dec 2008) $}
\: }
\: \setx{revision}{
\:   \inspect{posix}{^.Revision: ([0-9][0-9]*~b.[0-9][0-9]*)..+$}{_#1{\1}}{$Revision: 1598 $}
\: }

\setx{year}{\tr{{delete}{[:space:]}}{\year}}
\setx{month}{\tr{{delete}{[:space:]}}{\month}}
\setx{day}{\tr{{delete}{[:space:]}}{\day}}
\setx{revision}{\tr{{delete}{[:space:]}}{\revision}}

\: man::cat mdcc.cx

\switch{\__device__}{
  {html}{
     \constant{
        {:e} {ë}  \: use as \*:e*
        {:i} {ï}  \: use as \*:i*
     }
  }
  {roff}{
     \constant{
        {:e} {\\(:e}
        {:i} {\\(:i}
    }
  }
}

\setx{ymd}{\year-\month-\day}

\setx{"man::year"}{\year}
\setx{"man::month"}{\month}
\setx{"man::day"}{\day}
\setx{"man::tag"}{\revision}

\set{"man::name"}{gpg_5_min}
\set{"man::html-title"}{GnuPG in 5 minuten}
\set{"man::author"}{Joost van Baal <joostvb-gnupg-5-min@mdcc.cx>}
\set{"man::section"}{7}


\begin{pud::man}{

   {year}    {\year}
   {month}   {\month}
   {day}     {\day}
   {tag}     {\revision}
   {stamp}   {no-stamp}

   {name}{gpg_5_min}
   {html_title}{GnuPG in 5 minuten}
   {author}{Joost van Baal <joostvb-gnupg-5-min@mdcc.cx>}
   {section}{7}
   {synstyle}{long}
   {defstyle}{long}
}

\"faq::preamble"


\: \${html}{\"man::maketoc"}

\sec{name}{TITEL}
\NAME{gpg_5_min}{GnuPG in 5 minuten}

\sec{toc}{INHOUDSOPGAVE}

\"faq::maketoc"

\sec{faq}{FAQ}

\begin{faqsec}{
  {ref}{intro}
  {cap}{Inleiding}
}

\faq{tekst}{Wat is dit voor een tekst?}

\par{
Deze tekst gaat over GnuPG en andere PGP software.  Het is een zeer minimale
inleiding: de bedoeling is dat je zo snel mogelijk die software kunt gebruiken.
Aan het eind staat een lijstje van meer uitgebreide documenten.  Lees die als
je meer over technische details, of over de achterliggende beveiligsaspecten
wilt weten.  En besef: GnuPG is slechts een instrument, echte veiligheid en
zekerheid is alleen mogelijk als je weet wat je aan het doen bent.  Het lezen
van meer uitgebreide documentatie kan daar natuurlijk bij helpen.
}

\par{
Er wordt van je verondersteld dat je in staat bent software op je computer te
installeren (je weet wat een "binary" is), en dat je om weet te gaan met e-mail.
De meeste voorbeelden gaan ervan uit dat je het GnuPG programma op de
commandline gebruikt.  Voor MS Windows gebruikers ziet dat eruit als DOS.
Echter: vrijwel alles wat voorgedaan wordt kan ook met grafische programma's
gedaan worden.  Hoe dat precies moet staat beschreven in de documentatie waar
dit document naar zal verwijzen.
}

\par{
Deze tekst wordt bijgehouden en gepubliceerd op
\httpref{http://mdcc.cx/gnupg/}.  Werk aan de tekst is begonnen op de
mailinglijst van LOSC Breda, in oktober 2003.
\: \httpref{http://mailinglist.concepts.nl/pipermail/losc/2003-October/000271.html}.
}


\faq{waarom}{Waarom zou ik GnuPG gebruiken?}

\par{
Als je GnuPG gebruikt, kun je met andere mensen (die ook GnuPG of een
vergelijkbaar PGP programma gebruiken) veilig e-mailen.  Jouw e-mail kan alleen
door de geadresseerde gelezen worden; niemand kan je e-mailverkeer dus
afluisteren.  Verder is de geadresseerde er zeker van dat het bericht echt van
jou afkomt.  Voor e-mail van anderen naar jou geldt hetzelfde.
}

\par{
Normale e-mail garandeert je zoiets niet.  Het is in het bijzonder erg
eenvoudig mailtjes te sturen met vervalste afzender.
}

\faq{nee}{Dit lijkt me niks, kan het niet op een andere manier?}

\par{
Er zijn alternatieven voor GnuPG die ongeveer dezelfde functionaliteit leveren.
}

\par{
Je hoeft geen GnuPG of andere PGP-implementatie te gebruiken: S/MIME via
bijvoorbeeld \aref{http://www.cacert.org}{CAcert} levert ook autenticatie en
vertrouwelijkheid.
Sommigen zeggen dat dit systeem minder leertijd vergen.  Anderzijds zou het
kunnen dat deze manier van werken je meer afhankelijk maakt van 1 centrale
}

\: Ciphire Mail van \aref{http://www.ciphire.com}{Ciphire Labs}.

\par{
Dit document suggereert dat je je e-mailprogramma aanpast om PGP te gebruiken.
Je kunt het PGP-werk echter ook buiten je e-mailprogramma laten doen.  De
\aref{http://www.gnu.org/software/anubis/}{GNU Anubis} software maakt dat
mogelijk.  GNU Anubis kan handig zijn als het moeilijk is je e-mailsoftware aan
te passen voor PGP.  Een ander pakket dat ongeveer hetzelfde doet voor MS
Windows is \aref{http://sites.inka.de/tesla/gpgrelay.html}{GPGrelay} van
Andreas John.
}

\: (Het lijkt erop dat \aref{ftp://ftp.gnupg.org/GnuPG/geam/}{GEAM}
\: (\httpref{http://www.g10code.de/p-geam.html}), nog een andere implementatie van
\: dit idee, niet langer onderhouden wordt.)

\par{
Uiteraard geldt: kies zelf uit welke manier jou het beste bevalt.
}

\faq{start}{OK, ik wil met GnuPG gaan werken.  Wat nu?}

\par{
Je moet zes dingen doen:
}

\begin{itemize}{
    {interitem}{0}
    {flow}{compact}
    {type}{arabic}
}

  \item Installeer GnuPG of andere vergelijkbare software (zie de
    \iref{installsec}{Installatie} sectie hierover)
  \item Genereer een keypair voor jezelf (zie de \iref{genkey}{``Genereer een
    PGP/GnuPG key''} paragraaf daarover)
  \item Maak het publieke deel van je key bekend (zie de paragraaf
    \iref{publish}{``Publiceer het publieke deel van je keypair''})
  \item Zorg dat je e-mailprogramma met GnuPG kan omgaan (zie de vraag
    \iref{email}{``Hoe vertel ik mijn e-mailprogramma dat ie GnuPG moet
    gebruiken?''})
  \item Sign keys van de mensen waarmee je communiceert, vraag of die mensen
    jouw key willen signen, werk aan het Web of Trust (zie de
    \iref{sign}{sectie over Keysigning})
  \item Ga veilig e-mailen (zie de vraag \iref{gebruikemail}{``Hoe kan ik nu
veilig e-mailen?''})
\end{itemize}

\par{
Hieronder worden die dingen uitgelegd.
}

\end{faqsec}
\begin{faqsec}{
  {ref}{installsec}
  {cap}{Installatie}
}

\faq{install}{Hoe installeer ik PGP software?}

\par{
Als je het Debian of Ubuntu GNU/Linux besturingssysteem gebruikt, is het
redelijk eenvoudig.  Installeer het pakket "gnupg" met een pakketbeheerder
zoals
\aref{http://packages.debian.org/search?keywords=synaptic&amp;searchon=names&amp;xact=1}{synaptic},
of voer dit commando uit:
}

\verbatim{\
 # aptitude update && aptitude install gnupg}

\car{
Voor ander GNU/Linux distributies zul je dit op een andere manier moeten doen;
voor Gentoo Linux ziet het er bijvoorbeeld uit als \tt{emerge --sync && emerge
gnupg}.  (Deze commando's moet je als root uitvoeren; dat kun je zien omdat er
een # voor staat.  Commando's die je onder je normale gebruikers-account
uitvoert worden door een $ vooraf gegaan.)
}

\par{
Voor vrijwel alle andere GNU/Linux en BSD distributies zijn er gnupg packages
beschikbaar.  Ook op andere besturingsystemen (Mac OS X bijvoorbeeld) werkt
GnuPG, zie \httpref{http://www.gnupg.org/download/supported_systems.html}.
}

\par{
Mensen die Microsoft Windows gebruiken, kunnen een .zip bestand met gnupg
binary van \httpref{ftp://ftp.gnupg.org/gcrypt/binary/} halen.  Zie
\httpref{http://www.gnupg.org/download/} .
}

\faq{genkey}{Genereer een PGP/GnuPG key}

\par{
Er zijn verschillende smaken van keypairs.  Sommige mensen gebruiken keys met
subkeys.  Hoe je zoiets maakt kun je lezen in de
\aref{http://non-gnu.uvt.nl/pub/uvt-unix-doc/gpgkeys-met-subkeys-maken}{handleiding
voor PGP keys met subkeys} door Guus Sliepen e.a.

Hier zullen we de traditionele en eenvoudigere manier laten zien.

Zorg eerst dat de klok van je PC goed staat.  GnuPG wil nogal eens lastig doen
als er rare tijden of datums in je key staan.  Genereer dan een keypair voor
jezelf:
}

\verbatim{\
 $ gpg --gen-key}

\car{
of, onder Microsoft Windows:
}

\verbatim{\
 c:> \\pad\\naar\\gpg --gen-key}

\car{
Er worden verschillende vragen gesteld.  De standaard antwoorden zijn bijna
altijd goed.  Kies een veilige passphrase (op dezelfde manier waarop je een
veilig password kiest).  NB: tijdens het geven van je passphrase zal er niks op
je scherm verschijnen; er zullen geen sterretjes weergegeven worden.
}

\par{
Genereer verder een revocation certificate:
}

\verbatim{\
 $ gpg --gen-revoke jouwemailadres}

\car{
Print de regels tussen
}

\verbatim{\
-----BEGIN PGP PUBLIC KEY BLOCK-----}

\car{
en
}

\verbatim{\
-----END PGP PUBLIC KEY BLOCK-----}

\car{
op een briefje, en berg dat veilig op.  Je hebt dit briefje nodig als
onverhoopt iemand je keypair steelt.  (Je kunt de regels ook in een bestand
zetten, dat op een CD branden en de CD veilig opbergen.)
}


\faq{keypair}{Wat is een keypair eigenlijk?}

\par{
Het keypair dat met \tt{gpg --gen-key} gegenereerd is, bestaat uit twee delen:
een publiek en een geheim deel.  Het publieke deel is in
\tt{~/.gnupg/pubring.gpg} gezet, het geheime deel in \tt{~/.gnupg/secring.gpg}.
Zorg dat andere mensen het geheime bestand nooit kunnen lezen.  Zorg dus dat de
computer waarop je zulke bestanden bewaart,
\aref{https://www.xs4all.nl/veiligheid/}{goed beveiligd} is.
}

\faq{email}{Hoe vertel ik mijn e-mailprogramma dat ie GnuPG moet gebruiken?}

\par{
Je e-mailprogramma moet verschillende dingen mogelijk maken:
}

\begin{itemize}{
    {interitem}{0}
    {flow}{compact}
    {type}{mark}
}
 \item E-mail met jouw digitale handtekening eronder (ge-sign-de e-mail),
   versturen.
 \item Versleutelde (encrypted) e-mail versturen.  De versleuteling moet alleen
   door de geadresseerde ontcijferd kunnen worden.
 \item Verifi\*{:e}ren of ontvangen en ge-sign-de e-mail echt door de afzender
   getekend is, en aangeven of de key van de afzender te vertrouwen is.
 \item E-mail die versleuteld is voor jou, kunnen ontcijferen.
\end{itemize}

\par{
Als je voor je e-mail mutt gebruikt op Debian GNU/Linux of Ubuntu, dan heb je
geluk: het werkt gewoon; de functies voor het signen en encrypten van e-mail
zitten onder de ``p''.  Bij het openen van ondertekende e-mail wordt meteen
aangegeven of de handtekening klopt, en of die door jou te vertrouwen is.  Bij
het openen van versleutelde e-mail, wordt meteen begonnen met ontcijfering.
}

\par{
Als je de \aref{http://mozilla.org/}{Mozilla} mailer of
\aref{http://www.mozilla.org/projects/thunderbird/}{Mozilla Thunderbird}
gebruikt (onder GNU/Linux, Unix of Microsoft Windows), dan kun je enigmail
gebruiken als lijmlaag tussen je e-mailprogramma en GnuPG.  Zie de enigmail
website op \httpref{http://enigmail.mozdev.org/} voor informatie.  Een
Nederlandse handleiding voor mensen die Enigmail onder MS Windows gebruiken
staat op deze
\aref{http://www.tjaard.nl/firefox-thunderbird/beveiligd-mailen-in-thunderbird-met-enigmail-en-gnupg/}{Enigmail
handleiding van Tjaard de Vries}.  (NB: Ik heb geen goede Nederlandstalige site
met hulp voor GNU/Linux gebruikers van Enigmail kunnen vinden.  Het zou mooi
zijn als de \aref{http://enigmail.mozdev.org/documentation}{Enigmail Quick
Start Guide} ook naar het \aref{http://www.mozilla-nl.org/vertalen/}{Nederlands
vertaald} werd.)
\: Ben Branders http://branders.name/
}

\par{
Ook Gnome's
\aref{http://www.novell.com/products/desktop/features/evolution.html}{Evolution}
(voor GNU/Linux en andere Unix-achtigen) heeft goede support voor GnuPG.
}

\par{
Voor andere e-mailprogramma's en besturingssystemen zul je zelf wat onderzoek
moeten doen.  Een goede start is
\httpref{http://gnupg.org/related_software/frontends.html#mua}.  Een
prima handleiding voor MS Windows gebruikers staat op
\httpref{http://drcwww.uvt.nl/~robert/gnupg/gnupg-windows.txt}.
}

\end{faqsec}

\begin{faqsec}{
  {ref}{sign}
  {cap}{Keysigning}
}

\faq{publish}{Publiceer het publieke deel van je keypair}

\par{
Upload het publieke deel van je key naar een keyserver:
}

\verbatim{\
 $ gpg --keyserver=subkeys.pgp.net --send-key jouwkeyID}

\car{
\: BTS gnupg: manpage: --send-keys needs "[key IDs]", not "[names]"  397130
Je kunt achterhalen wat het key ID van jouw key is, door het commando
}

\verbatim{\
 $ gpg --list-keys jouwemailadres}

\car{
te geven.  De eerste regel die je dan ziet, zal eruit zien als bijvoorbeeld
}

\verbatim{\
 pub   1024D/969457F0 2000-01-28 [expires: 2035-01-22]}

\car{
De code achter de / is je key ID.  In dit geval zou je dus uitvoeren
}

\verbatim{\
 $ gpg --keyserver=subkeys.pgp.net --send-key 969457F0}

\par{
Je kunt ook een andere keyserver dan subkeys.pgp.net gebruiken; pgp.surfnet.nl
bijvoorbeeld.  Het maakt niet zoveel uit welke je gebruikt: de verschillende
OpenPGP servers copi\*{:e}ren geregeld de data van elkaar.
}

\par{
Als je \it{echt} een \it{nog} andere keyserver wilt proberen, kun je de lijst
van keyservers op
\: FIXME http://www.rediris.es/keyserver/graph.en.html
\: \httpref{http://keyserver.kjsl.com/~jharris/keyserver.html}.
\: op \httpref{http://www.pgp.net/}
\httpref{http://www.gurski.org/~gurski/keys/keyservers} raadplegen.
}

\faq{getsign}{Wat moet ik doen zodat iemand anders mijn key kan signen?}

\par{
De meest gangbare methode om je key gesigned te krijgen is om degene die je key
wil signen in levende lijve te ontmoeten.  Als die persoon niet helemaal
absoluut zeker is dat je bent wie je zegt dat je bent, dan overtuig je die
persoon daarvan, bijvoorbeeld door je paspoort of rijbewijs te laten zien.
Verder geef je de fingerprint van je publieke key aan die persoon.  Dat kun je
doen door die op een briefje te printen, en dat briefje te geven.  Zo'n briefje
- ook wel een keyslip geheten - kun je maken door
}

\verbatim{\
 $ gpg --fingerprint jouwemailadres | lpr}

\car{
te doen.  Op zo'n briefje staat dan iets als
}

\verbatim{\
 pub  1024D/88C6EDF6 2002-11-04 Joost van Baal <j.e.vanbaal@example.com>
      Key fingerprint = 7177 F40B 051B 5793 8A0B  E219 5F76 E17A 88C6 EDF6
 uid                            Joost van Baal <joostvb@example.com>
 sub  1024g/450B4EE8 2002-11-04 [expires: 2035-05-01]}

\car{
Je kunt ook het script
\aref{http://www.trilug.org/~jeremy/gpg-key2ps}{gpg-key2ps} gebruiken (als je
Debian of Ubuntu gebruikt, te verkrijgen via het \tt{signing-party} Debian
pakket) om een A4 met keyslips te maken in PostScript formaat:
}

\verbatim{\
 $ gpg-key2ps jouwemailadres > keyslips.ps}

\faq{dosign}{Hoe sign ik een key van iemand Anders?}

\par{
Ontmoet Ander, en verifieer of die echt Ander is.  Vraag haar om haar key
fingerprint.  Zorg dat je die op papier hebt, of sla de fingerprint die Ander
je gaf op, op b.v. je laptop.  Als de eerste regel van de keyslip van de
Ander er uit ziet als
}

\verbatim{\
 pub  1024D/88C6EDF6 2002-11-04 Joost van Baal <j.e.vanbaal@example.com>}

\car{
dan is de ``keyid'' van de ander \tt{88C6EDF6}.  Ga naar huis.  Als je geen
reden hebt om aan te nemen dat Ander slecht met haar private key omgaat, dan
kun je daarna haar key signen.  Zie daarvoor de \iref{postksp}{volgende
sectie}.
}


\faq{postksp}{Ik heb deelgenomen aan een PGP Keysigning Party.  Wat nu?}

\car{
Als je deelgenomen hebt aan een PGP Keysigning Party, dan heb je nu
waarschijnlijk een stapel briefjes met key fingerprints.  Als het goed is heb
je op de bijeenkomst geverifi\*{:e}erd of die fingerprints echt van de personen
zijn waarvan ze claimen te zijn.  Je kunt dan nu die keys gaan signen.
}

\par{
Voor iedere keyslip voer je daarvoor het volgende uit.  Download eerst de key:
}

\verbatim{\
 $ gpg --keyserver=subkeys.pgp.net --recv-key keyidvanander}

\car{
(Je kunt trouwens ook zonder een keyid te gebruiken naar de public key van de
Ander zoeken door
}

\verbatim{\
 $ gpg --keyserver=subkeys.pgp.net --search-key "Naam van de Ander"}

\car{
te doen.)
}

\par{
Sign daarna de key:
}

\verbatim{\
 $ gpg --sign-key keyidvanander
 [...]
  [ unknown] (1). Iemand Anders <ander@example.com>
  [ unknown] (2)  Iemand Anders <i.m.anders@example.com>
 Really sign all user IDs? (y/N)}

\car{
Als alle user IDs van dezelfde naam voorzien zijn, kies dan "y".
}

\verbatim{\
 Vingerafdruk van de primaire sleutel: 7177 F40B 051B 5793 8A0B  E219 5F76 E17A 88C6 EDF6
  Iemand Anders <ander@example.com>
  Iemand Anders <i.m.anders@example.com>
 Weet u zeker dat U deze sleutel wilt ondertekenen met Uw sleutel
  Joost van Baal <j.e.vanbaal@example.com> (88C6EDF6)
 Really sign? (y/N)}

\car{
Check nu of de fingerprint die gpg je toont echt dezelfde is als op de keyslip
staat.  Als dat zo is, kies dan "y".  Geef daarna de passphrase van je eigen
key.  De key van Ander is dan gesigned met jouw key.
}

\par{
Daarna kun je de gesignde key uploaden op het OpenPGP keyserver netwerk
door te doen
}

\verbatim{\
 $ gpg --keyserver=subkeys.pgp.net --send-key keyidvanander}

\car{
.  En je kunt Ander een mailtje sturen, waarin je schrijft dat je haar key hebt
ge-upload.
}

\par{
N.B.: er zijn mensen die liever niet hebben dat je jouw signature
op hun key zelf upload.  Als je netjes wilt zijn, doe je dat dus niet, maar mail
je de gesignde key naar die mensen.  De gesignde key kun je in een bestandje
opslaan (dat je daarna kunt mailen), door uit te voeren:
}

\verbatim{\
 $ gpg --export --armor keyidvanander >signedkey.asc}

\par{
Zie verder overigens de opmerking over "caff" in de \iref{info}{sectie met
externe links} voor nog een andere manier om te signen.
}

\par{
Waarschijnlijk zullen de andere deelnemers van de party jouw key gaan signen.
Daarvoor hoef je in het algemeen verder niks te doen.  Na een paar dagen kun je
eventueel
}

\verbatim{\
 $ gpg --recv-key jouwkeyid}

\car{
doen, om de signatures van de anderen op jouw key te downloaden.
}


\faq{weboftrust}{Hoe werkt het Web of Trust?  Wat heb ik eraan?}

\par{
PGP software wordt o.a. veel gebruikt door Vrije Software ontwikkelaars, die
samenwerken met mensen die ze nooit in levende lijve ontmoet hebben.  Om toch
enigszins zeker te zijn over de identiteit van je collega in Nieuw Zeeland, is
het handig om GnuPG te gebruiken.  Stel nu dat Hans in Nederland samen wil
werken met Anne in Nieuw Zeeland, voor een project.  Het project heeft echter
geen budget om vliegreizen naar Nieuw Zeeland te betalen.  Nu is het zo dat
Anne een nicht in Duitsland heeft: Gisela.  Met kerstmis ontmoeten Anne en
Gisela elkaar, ze sign-en elkaars GnuPG keys.  Jij ontmoet Gisela op een
conferentie, en daar is een keysigning party.  Omdat je dit document gelezen
hebt, doe je natuurlijk mee aan die party.  Wanneer je nu een versleuteld en
ondertekend mailtje van je collega Anne krijgt, zie je dat Gisela de key van
Anne gesigned heeft.  Omdat jij zeker weet dat de key van Gisela van Gisela is
(jij hebt die immers gesigned), en omdat je het gevoel hebt dat Gisela wel
verstand van zaken heeft wat betreft keysigning (je hebt haar bezig gezien op
de conferentie), kun je er wel vanuit gaan dat Gisela's signature op de key van
Anne waarde heeft.  Het is dus waarschijnlijk dat de key van Anne echt van Anne
is.
}

\par{
(Het Web of Trust krijgt een lek als een key gecompromiteerd raakt zonder dat
die revoked wordt!  Stel dat Boef de geheime sleutel van Anne steelt (of Anne
vergist zich in het gebruik van PGP, en geeft haar geheime sleutel aan Boef).
Toen Gisela de key van Anne sign-de, kon zij niet nagaan hoe goed Anne met haar
geheime sleutel omsprong.  (Dit kan zelfs bijna nooit, in het algemeen.)  Gisela
kon alleen verifi\*{:e}ren dat Anne echt Anne is.  Wanneer Boef de geheime
sleutel van Anne te pakken heeft gekregen, kan het versleutelde en ondertekende
mailtje dus van Boef komen, in plaats van van Anne!)
}

\par{
Omdat ook jij mogelijk de rol van Gisela kunt spelen voor anderen, is het fijn
voor anderen als jij veel keys sign-t.  Het is ook fijn voor anderen als je
veel mensen de mogelijkheid geeft jouw key te sign-en.  En, als je dit veel
doet, dan heb je meer kans dat er voor jou een "Gisela" is als je die nodig
hebt bij de communicatie met een "Anne".
}

\faq{weboftrusthelp}{Hoe kan ik meehelpen aan het Web of Trust?}

\par{
Ik wil wel meehelpen.  Maar waar zijn die conferentie's dan?  Of zijn er ook
andere manieren om mensen te ontmoeten die hun key gesigned willen hebben?
}

\par{
Lijsten van mensen die ge\*{:i}nteresseerd zijn in keysigning zijn o.a. te
vinden op \httpref{http://www.biglumber.com/x/web?va=1} en
\httpref{http://nm.debian.org/gpg.php} .  Je kunt jezelf daar ook opgeven.
}

\end{faqsec}
\begin{faqsec}{
  {ref}{gebruik}
  {cap}{Gebruik van GnuPG}
}

\faq{gebruikemail}{Hoe kan ik nu veilig e-mailen?}

\par{
Hoe je nu veilig kunt e-mailen, hangt nogal af van het e-mailprogramma dat je
gebruikt.  Voorlopig zul je de documentatie die je bij je e-mailprogramma kreeg
moeten bekijken: dit hoofdstuk is nog niet geschreven.  Ook het stukje over
\iref{email}{Hoe vertel ik mijn e-mailprogramma dat ie GnuPG moet gebruiken?}
kan je misschien op weg helpen.  Uiteraard geldt: de auteur is blij met jouw
bijdrage, en met relevante links.
}


\faq{files}{Maar ik kan GnuPG toch ook gebruiken voor het versleutelen van bestanden?}

\par{
GnuPG kan niet alleen voor e-mail gebruikt worden, maar ook voor het
ondertekenen en versleutelen van bestanden.  Dat doe je als volgt.
}

\par{
Versleutel en onderteken een bestand zodat alleen jij het nog kunt ontcijferen:
}

\verbatim{\
 $ gpg -se bestand}

\car{
Het is aan te raden om bestanden die je versleutelt, altijd \it{ook} te
ondertekenen.  Op die manier weet je zeker dat de inhoud van het bestand niet
stiekem gewijzigd is.
}

\par{
Het versleutelde bestand zal opgeslaan zijn onder de naam bestand.gpg.  Dat
versleutelde bestand zal niet-ascii-karakters bevatten.  Vaak is het handig als
zo'n bestand zonder problemen in een terminal te openen is, en eenvoudig per
e-mail te versturen is.  Geef in dat geval de optie "-a" (ofwel "--armor") mee
aan gpg.  In dat geval ziet het versleutelde bestand eruit als:
}

\verbatim{\
 -----BEGIN PGP MESSAGE-----
 Version: GnuPG v1.4.9 (GNU/Linux)

 hQEOA46mUF8VzrWeEAQAns0J32CTYyk70sufV6Gymi9ai+9XCQQZr9/kjG6HEIzF
[...]
 ycr4f7pR41Sac9SYSOTfi/SMylZ+v5lbbD2gEzZxmmHNTHw3Dkv6opfoYw==
 =vOZ+
 -----END PGP MESSAGE-----}

\car{
Zo'n bestand zal opgeslagen worden onder de naam bestand.asc.
}

\par{
Versleutel en onderteken een bestand zodat alleen Ander (of jij) het nog kunt
ontcijferen:
}

\verbatim{\
 $ gpg -se -r Ander bestand}

\car{
N.B.: dit is \it{alleen} zinvol als je zeker weet dat de sleutel van Ander echt
alleen van Ander is!  Zie de \iref{sign}{sectie over Keysigning}.
}

\par{
Ontcijfer een bestand
}

\verbatim{\
 $ gpg bestand.gpg}

\car{
Als het bestand ook ondertekend is, zal een melding over de geldigheid en
betrouwbaarheid van de ondertekening gemeld worden.
}

\par{
Je kunt een bestand trouwens ook versleutelen voor meer dan 1 ontvanger:
}

\verbatim{\
 $ gpg -se -r Ander -r Nogeenander -r Ennogeen bestand
}


\end{faqsec}
\begin{faqsec}{
  {ref}{verder}
  {cap}{En verder?}
}



\faq{info}{Maar dit is niet alle informatie over GnuPG, wel?  Noem eens wat externe links!}

\par{
Dit is zeker niet alle informatie!  En er zijn in dit stuk dingen over GnuPG
niet behandeld, die toch wel belangrijk zijn.  Het is dus zeker zinvol er meer
over te lezen.  Zoals eerder gezegd: GnuPG is slechts een instrument; echte
veiligheid en zekerheid is alleen mogelijk als je weet wat je aan het doen
bent.
}

\par{
Eerst een lijstje met algemene documentatie, en websites:
}

\begin{itemize}{
    {interitem}{0}
    {flow}{compact}
    {type}{mark}
}

  \item Het \aref{http://wikipedia.org/}{Wikipedia} artikel over PGP, met
    ook informatie over andere PGP programma's dan GnuPG, en informatie over
    de geschiedenis van PGP:
    \httpref{http://en.wikipedia.org/wiki/PGP}.  (Het
    \aref{http://nl.wikipedia.org/wiki/PGP}{Nederlandse artikel} over PGP
    is helaas minder uitgebreid.  Je kunt
    \aref{http://nl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Uitleg}{helpen}!) Daarnaast
    is er een goed Duitstalig Wiki Books boek op
    \httpref{http://de.wikibooks.org/wiki/GnuPG} beschikbaar.

  \item Nederlandstalige introductie, met meer aandacht voor de technische
    achtergrond: GnuPG Mini Howto op
    \httpref{http://www.dewinter.com/gnupg_howto/dutch/GPGMiniHowto.html}.

  \item De GnuPG Gentoo Gebruikersgids:
    \httpref{http://www.gentoo.org/doc/nl/gnupg-user.xml}, een Nederlandse
    vertaling van de \aref{http://www.gentoo.org/doc/en/gnupg-user.xml}{GnuPG
    Gentoo User Guide}.  Een algemene inleiding in GnuPG, met o.a. ook een
    beschrijving van Kgpg, een grafisch interface voor GnuPG. (Lees ook het
    Engelse origineel; in oktober 2008 was de vertaling niet helemaal up to
    date.)

  \item \aref{http://www.gnupg.org/(en)/documentation/guides.html#gph}{The GNU
    Privacy Handbook} op \httpref{http://www.gnupg.org/gph/en/manual.html}.
    Zeer uitgebreid.

  \item GnuPG, The Gnu Privacy Guard: \httpref{http://gnupg.org/}.  Met
    uitgebreide lijst van plugins en frontends:
    \httpref{http://www.gnupg.org/related_software/frontends.html}.

  \item PGP & GPG -- Email for the Practical Paranoid, een
(Engelstalig) boek van
\aref{http://bewilderbeast.blackhelicopters.org/~mwlucas/}{Michael W. Lucas},
uitgegeven in april 2006 door \aref{http://www.nostarch.com/}{No Starch Press};
ISBN: 1-59327-071-2.

\:  \item The International PGP Homepage (met ook informatie over GnuPG, en veel
\:    (links naar) documentatie): \httpref{http://www.pgpi.org/}.

  \item De PGP Users mailing lijst:
\httpref{http://www.cryptorights.org/lists/pgp-users/}.  Hier kun je terecht
met vragen over het gebruik van GnuPG en andere PGP software.  Engelstalig.

  \item "A Practical Introduction to GNU Privacy Guard in Windows" door
\aref{http://www.glump.net/dokuwiki/about_brendan}{Brendan Kidwell} op
\httpref{http://www.glump.net/dokuwiki/gpg/gpg_intro}.

\:  \item Op http://www.glump.net/content/gpg_intro/html_onepage/gpg_intro.html
\: stond ooit "A Practical Introduction to GPG in Windows" door Brendan Kidwell.
\: Die pagina is niet meer, wellicht dat je het document toch nog ergens vandaag
\: kunt vissen.
\: \aref{http://www.glump.net/archive/000060.php}{

\end{itemize}

\par{
Over keysigning parties:
}

\begin{itemize}{
    {interitem}{0}
    {flow}{compact}
    {type}{mark}
}

  \item Een beknopt document over keysigning, dat in het bijzonder meer
aandacht besteed aan de noodzaak van serieus omgaan met het web of trust:
\httpref{http://www.debian.org/events/keysigning}.

\: "How to not look lost at a key-signing" op
\: http://people.debian.org/~stevenk/keysigning.html}.
\: https://wiki.ubuntu.com/SteveKowalik
\: https://launchpad.net/~stevenk

  \item  Een meer
uitgebreid document, met bespreking van de achtergronden van deze parties, is
\aref{http://www.cryptnet.net/fdp/crypto/}{GnuPG Keysigning Party HOWTO},
door \aref{http://www.cryptnet.net/people/vab/}{V. Alex Brennen} op
\httpref{http://www.cryptnet.net/fdp/crypto/}.  Dit document
is ook in (veel) vertalingen beschikbaar.

  \item Het
\aref{http://packages.debian.org/unstable/misc/signing-party}{signing-party
Debian package} bevat een stel handige scriptjes om het papierwerk voor en na
een party af te handelen.

  \item De \aref{http://jmoore.me/tools/FingerprintCards/}{Fingerprint Cards}
webapplicatie, door \aref{http://jmoore.me/}{James Moore}, genereert een pdf
met kleine kaartjes met je PGP fingerprint en een foto; handig voor keysigning
parties.

  \item \aref{http://sion.quickie.net/keysigning.txt}{Efficient Group Key
Signing Method}, een methode om keysigning party's te organiseren.

\end{itemize}

\par{
Over analyze van het Web of Trust:
}

\begin{itemize}{
    {interitem}{0}
    {flow}{compact}
    {type}{mark}
}

\item \httpref{http://dtype.org/keyanalyze/}
\: \item \httpref{http://keyserver.kjsl.com/~jharris/ka/} (met top 100 van "best connected keys")
\item \httpref{http://pgp.cs.uu.nl/} Henk Penning's PGP
pagina's, met
\httpref{http://pgp.cs.uu.nl/doc/top_1000.html}:
top 1000 van "best connected keys".  Ook heel leuk zijn de statistieken per
key, b.v.
\aref{http://pgp.cs.uu.nl/mk_path.cgi?STAT=0B86B067&amp;STATS=statistics}{deze
(van mijn key)} en de plaatjes van ranking per key over de tijd, b.v.
\aref{http://pgp.cs.uu.nl/graph.php?KEY=969457F0&amp;TYP=rank&amp;STY=BIG}{deze
(van mijn andere key)};
\item \httpref{http://the.earth.li/~noodles/pathfind.html}
\item \httpref{http://www.biglumber.com/x/web}
\item \httpref{http://www.lysator.liu.se/~jc/wotsap/} (met mooie plaatjes)
\end{itemize}

\: http://webware.lysator.liu.se/jc/wotsap/?top=0x135EA668&bottom=0x969457F0&size=980x600
\: (this one is nice too:
\: http://webware.lysator.liu.se/jc/wotsap/?top=0x969457F0&bottom=0xED9547ED )

\par{
In deze FAQ schrijven we dat je alleen de naam van degene van wie je de key
tekent, verifieert.  Je kunt echter ook de e-mailadressen die aan de key hangen
verifi\*{:e}ren.  Software die dat mogelijk maakt is caff (CA - fire and
forget) op \httpref{http://pgp-tools.alioth.debian.org/}.  (Ik denk dat Skami
op \httpref{http://alioth.debian.org/projects/skami} inmiddels verouderd is; er
was geen activiteit tussen 2005-07 en 2008-10.)
}

  \: \item Cabot op \httpref{http://www.palfrader.org/cabot/}
  \: \item (Ik denk dat gpg-sign-and-check op \httpref{http://people.debian.org/~lolando/gpg-goodies/}
  \:  inmiddels verouderd is)

\faq{tips}{Heb je misschien nog wat specifieke tips?}

\par{
Twee tips: eentje over manieren om keys te verifi\*{:e}ren, en eentje over
key revocation.
}

\par{
In dit document gaan we ervan uit dat je Ander ontmoet voordat je haar key
sign-t.  Er is ook een andere manier om de fingerprint van Ander over een
veilig kanaal te ontvangen, en de identiteit van Ander te verifi\*{:e}ren:
vraag aan Ander dit:
}

\begin{itemize}{
    {interitem}{0}
    {flow}{compact}
    {type}{mark}
}
  \item Stuur 1 cent van jouw persoonlijke bankrekening naar mijn bankrekening;
  \item Geef je e-mailadres en key fingerprint in het omschrijvingsveld;
  \item Stuur me een e-mailtje met bericht dat je de overboeking hebt gemaakt.
\end{itemize}

\par{
Als er te weinig ruimte is voor de hele fingerprint in het omschrijvingsveld,
vraag dan om zoveel mogelijk van de laatste karakters van de fingerprint (of
vraag om 2 overboekingen om alle informatie over de lijn te krijgen).  Als
Ander dat allemaal gedaan heeft, kun je de key van Ander tekenen.  (Met dank
aan \aref{http://www.vanheusden.com/}{Folkert van Heusden} voor deze tip.) Pas
echter op: er zijn mensen met verstand van zaken die schrijven:
\aref{http://www.debian.org/News/weekly/2005/23/}{keysigning requires to meet
in person for a reason}.
}

\par{
Key revocation: In de sectie \iref{genkey}{Genereer een PGP/GnuPG key} schreven
we dat je een revocation certificate moest maken.  Als je vermoedt dat iemand
anders je private key gestolen heeft, dan kun je je key niet meer gebruiken.
Die is dan immers niet meer van jou alleen.  Ook anderen zul je op de hoogte
moeten stellen dat jouw key niet meer te vertrouwen is.  Dat doe je door je
revocation certificate te publiceren.  Wanneer mensen dan je key downloaden van
het keyserver netwerk, zullen ze zien dat de key ongeldig is verklaard.  (De
key wordt niet verwijderd van het netwerk.)
}

\par{
Ga als volgt te werk: Zorg dat je revocation certificate in een bestand
\tt{revoce.asc} staat.  Doe dan
}

\verbatim{\
 $ gpg --import revoce.asc}

\car{
(Je kunt controleren dat dit gelukt is: als je \tt{gpg --list-key
jouwemailadres} uitvoert, dan staat er bij je key het woord "revoked".)
Publiceer je publieke key, waar nu het revocation certificate aan hangt, door
}

\verbatim{\
 $ gpg --keyserver=subkeys.pgp.net --send-key keyidvanander}

\car{
te doen.
}

\end{faqsec}

\sec{dank}{DANK}

\par{
Dank aan Juul, Marianne Driessen, Stijn, en Ton voor het proeflezen van deze
tekst.  Dank aan Arjan Broos, Ronald van Engelen, Rop Gonggrijp, Maarten Horden, Thijs
Kinkhorst, Benedikt Kratz, Matthijs Langenberg, Virginie Moerenhout, Teun
Nijssen, Aldo Plomp en Anton Sluijtman voor het geven van aanvullingen.
\: Rop Gonggrijp voor het suggereren van Ciphire.
Dank aan Lionel Elie Mamane
voor het suggereren van Anubis.  Dank aan Henk Penning voor het noemen van de
PGP Wiki pagina.  Dank aan Jack Raats voor het suggereren van GPGrelay.
Dank aan Arvid Gibas voor het suggereren van de GnuPG Gentoo Gebruikersgids.
Dank aan Bug Hunter.
}

\sec{versie}{VERSIE}

\par{
\: Versie \revision, \ymd.
Versie \ymd.
}

\sec{copyright}{COPYRIGHT}

\par{
Copyright (C) 2003, 2004, 2005, 2006, 2007, 2008 Joost van Baal
}

\par{
Dit document is vrije software; je kunt het verspreiden en/of wijzigen onder de
bepalingen van de GNU Algemene Publieke Licentie, zoals uitgegeven door de Free
Software Foundation; oftewel versie 2 van de Licentie, of (naar vrije keuze)
een latere versie.
}

\par{
Dit document is verspreid in de hoop dat het nuttig zal zijn maar \it{zonder
enige garantie}; zelfs zonder de impliciete garantie van \it{verkoopbaarheid of
geschiktheid voor een bepaald doel}.  Zie de GNU Algemene Publieke Licentie
voor meer details.
}

\par{
Een kopie van de GNU Algemene Publieke Licentie is beschikbaar op
\httpref{http://www.gnu.org/copyleft/gpl.html} en op aanvraag via de Free
Software Foundation, Inc., 51 Franklin Street, Fifth Floor, Boston, MA
02110-1301, USA
}

\par{
Broncode voor dit document is beschikbaar op
\httpref{http://mdcc.cx/gnupg/gpg_5_min.azm} en wordt tegen kostprijs door
\aref{http://mdcc.cx/~joostvb/}{de auteur} beschikbaar gesteld.
}

\sec{AUTEUR}{AUTEUR}

\par{
\"man::author"
}


\end{pud::man}